Mit obnażony. Sowiecki ruch partyzancki na Kresach II RP

Twierdzono, że AK to ,,nie polskie grupy partyzanckie, ale grupy stworzone przez Niemców ( … ]. Te niemieckie grupy, które składają się z Polaków, mają być zniszczone", głosiła tajna dyrektywa z 29 czerwca 1943 r. 5 grudnia 1943 r. zdecydowano, że NKWDowska "brygada im. Czkałowa powinna rozpocząć czyszczenie obszaru z band białopolskich [ … ]. Bandę, szczególnie policjantów, ziemian i osadników, rozstrzelać. Ale nikt nie ma o tym się dowiedzieć". Rozkazy takie po prostu legalizowały sytuację, która istniała od dawna Od 1942 r. pojedynczy polscy patrioci byli zabijani. Przeprowadzano napady na wiele polskich patroli leśnych i komórek podziemnych. Udając przyjaźń, Sowieci zwabili w zasadzkę co najmniej dwa duże polskie oddziały partyzanckie i je zniszczyli. Początkowo, Polacy starali się dogadać z komunistami. Gdy to się nie udało, kontratakowali.

Według Musiała, do jesieni 1943 r. na Kresach północno-wschodnich rozgorzała lokalna wojna polsko-sowiecka. Między majem 1943 r. a lipcem 1944 miało miejsce co najmniej 230 potyczek i bitew. AK chwiała się pod sowieckimi ciosami i czuła się opuszczona przez KG AK w Warszawie, rząd RP w Londynie i Aliantów (ci ostatni z powodów politycznych zajmowali linię pro stalinowską), a techniczne ograniczenia nie pozwoliły na zorganizowanie zrzutów broni na Kresach). Dlatego kilku miejscowych dowódców AK zdecydowało się zaakceptować przyjęcie broni i amunicji od Niemców. Nie zawiesiwszy walki z Niemcami, polska partyzantka kontratakowała przeciw komunistom. Polskie podziemie działało w tym rejonie od jesieni 1939 r. Było zarówno anty-nazistowskie jak i anty-sowieckie. Ten ostatni resentyment wywodził się nie tylko z wojny polsko-bolszewickiej, ale również ze świeżej pamięci inwazji sowieckiej we wrześniu 1939 r. i komunistycznego terroru, który szalał na Kresach do lipca 1941 r., kierując swe ostrze głównie przeciw Polakom. Większość żołnierzy podziemia na północno-wschodnich ziemiach RP było katolikami.

Etniczni Polacy stanowili najprawdopodobniej największą grupę. Ale w AK znaleźli się też Białorusini, niektórzy z nich prawosławni, tzw. "tutejsi," osoby bez wyodrębnionej świadomości narodowej oraz Żydzi. Większość żołnierzy podziemia polskiego uczestniczyło w walce jedynie dorywczo. Mobilizowano ich od czasu do czasu do wykonania określonego zadania, a potem wracali na placówki, do zajęć cywilnych. Małe, stałe oddziały partyzanckie zorganizowano latem 1942 r. Kilka z nich było zespołami typu komandoskiego, przeznaczonymi do dalekosiężnych operacji. Większość stanowiły oddziały samoobrony, które uderzały w aparat nazistowskiego terroru i – dużo częściej – broniły ludności przed pospolitym i rewolucyjnym bandytyzmem partyzantów sowieckich. To właśnie w ramach takich akcji samoobronnych AK schwytała i rozstrzelała 10 członków sowiecko-żydowskiej grupy w Dubnikach w listopadzie 1943 r.

Naturalnie, polegli oni nie jako ofiary polskiego antysemityzmu, ale polsko-sowieckiej walki na Kresach. Z perspektywy lat wydaje się jasne, że była to walka między Cywilizacją Zachodnią a sowieckim totalitaryzmem. To, że fakt ten jeszcze nie został powszechnie uznany, należy położyć na karb sukcesu sowieckiej propagandy. Zwycięstwo Zachodu oszczędziłoby wielu milionom ludzi pół wieku terroru komunistycznego. Obnażanie mitu sowieckiego Ruchu Partyzanckiego to pierwszy krok, aby tą prostą prawdę zrozumieć.

Krzysztof Kopeć

Tekst (z niewielkimi zmianami w stosunku do oryginału) przygotowany na podstawie opracowania:

Mit obnażony. Sowiecki ruch partyzancki na Kresach 1941-1944: Marek J. Chodakiewicz Institute of World Politics, Washington DC

Źródła wykorzystane w publikacji Marka J.Chodakiewicza:

• Z. Boradyn, Niemen – rzeka niezgody: polsko-sowiecka wojna partyzancka na Nowogródczyźnie w latach 1943-1944, Warszawa 1999.

• K.Krajewski , Na ziemi Nowogródzkiej: „Nów” – Nowogródzki Okręg Armii Krajowej, Warszawa 1997

• M.Bechta, Rewolucja, mit, bandytyzm. Komuniści na Podlasiu w latach 1939-44, Biała Podlaska-Warszawa 2000

• B.Musiał, Sowjetische Partisanen in Weißrußland: lnnenansichten aus dem Gebiet Baranovice 1941-1944. Eine Dokumentazion, Munich: R.Oldenbourg Verlag, München 2004