2 marca 2017

Własny rynek

W 1964 r. polska spółdzielczość została ponownie przyjęta do MZS. W połowie lat 70. sytuacja spółdzielczości uległa pogorszeniu na skutek zmian podziału administracyjnego i załamania gospodarczego a przede wszystkim powrotu władz PRL do polityki likwidacji autonomii ruchu spółdzielczego. W wyniku decyzji władz PRL nasiliły się tendencje do nadmiernej koncentracji i biurokratyzacji zarządzania. Reforma handlu 1976 wyznaczyła spółdzielczości jedynie kompetencje branżowo-terytorialne; spółdzielnie samopomocowe, mleczarskie i ogrodnicze połączono w Centralnym Związku Rolniczym Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”.

Centralizm biurokratyczny prowadził do likwidacji ograniczonej demokracji i spółdzielczej samorządności. Działaczy, którzy sprzeciwiali się tym praktykom odsuwano od wpływu na działalność ruchu spółdzielczego a opornych mordowano. Przez cały okres PRL zamordowano wielu działaczy ruchu spółdzielczego. Niszczenie ruchu spółdzielczego w latach 1944-89 jest jedną z najczarniejszych kart PRL-u, kompletnie nie znaną społeczeństwu.

W latach 1980-1 Solidarność podejmowała próby wznowienia autentycznego ruchu spółdzielczego. W 1981 przywrócono samodzielność organizacyjną spółdzielczości samopomocowej, mleczarskiej i ogrodniczej. Niestety po wprowadzeniu stanu wojennego i w latach następnych wrócono do poprzednich praktyk i kontynuowana były polityka niszczenia inicjatyw spółdzielczych, np. poprzez egzekwowanie uchwalonego w 1982 niekorzystnego dla członków prawa spółdzielczego.

Inicjatywa powołania do życia społeczności spółdzielczej ,,Wspólny Sklep’’ jest próbą powrotu do ducha prawdziwego nurtu spółdzielczości polskiej, którego zasady zostały wyznaczonego przez takich ludzi jak ksiądz Stanisław Adamski, Edward Abramowski, Jan Wolski i wielu innych ojców sukcesu społeczności spółdzielczych w czasach II RP.

 

    Mapa z zaznaczonymi na niej największymi Spółdzielniami w czasach II RP